Chiến đấu cơ Super Hornet AF / A-18F của Mỹ chuẩn bị cất cánh từ boong tàu sân bay USS George Washington trong cuộc diễn tập hải quân thường niên trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Xung đột nếu xảy ra trong Biển Đông sẽ có hậu quả vô cùng tai hại cho thương mại thế giới, nhưng đặc biệt sẽ tác hại vô cùng nặng nề tới lĩnh vực xuất khẩu và nền kinh tế Trung Quốc, đó là kết luận của bài xã luận của tờ The Washington Post, khuyến cáo Trung Quốc nên thận trọng hơn sau những động thái mới nhất của Hoa Kỳ nhằm tìm cách răn đe tham vọng bành trướng của Trung Quốc trong Biển Đông.

Bài xã luận đăng vào khuya hôm 25/8 điểm qua những bước hành động cụ thể của Washington trong thời gian gần đây, và đơn cử một phúc trình do Bộ Quốc phòng Mỹ công bố hồi tuần trước, vạch ra chiến lược an ninh biển của Mỹ ở Á Châu-Thái Bình Dương để chống lại các hành vi khiêu khích của Trung Quốc trong khu vực.

Tờ báo nêu bật rằng phúc trình của Ngũ Giác Đài được soạn thảo do yêu cầu của quốc hội Mỹ, và những hành động của Trung Quốc chắc chắn sẽ mang lại hậu quả, mặc dù chưa biết được các cuộc ‘thử lửa’ sẽ diễn ra như thế nào, nhưng điều chắc chắn là chúng sẽ đến.

Vào cuối tháng Ba năm nay, Đô Đốc Harry Harris Jr., Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Hoa Kỳ tố cáo Bắc Kinh đang xây các đảo nhân tạo trong Biển Đông với ý đồ lấn chiếm biển đảo. Đô đốc Harry Harris so sánh việc Trung Quốc bồi đắp đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa, là xây ‘Vạn lý Trường thành bằng cát' trên biển.

Giờ đây phúc trình của Ngũ Giác Đài cung cấp thêm nhiều chi tiết mới đáng lo ngại. Từ tháng 12 năm 2013 khi Trung Quốc khởi sự lấp biển xây đảo. Trung Quốc đã nới rộng 7 trong số 8 cơ sở của nước này tại quần đảo Trường Sa, và cho tới tháng 6 năm nay, đã tạo ra hơn 2.900 mẫu anh đất đai, vượt xa các công trình tương tự của các nước khác, kể cả Việt Nam. Chỉ nội trong 20 tháng, Trung Quốc đã tạo ra một diện tích đất đai lớn gấp 17 lần diện tích đất tân tạo của các tất cả các nước khác cộng lại trong 40 năm qua.

Nếu các đảo nhân tạo này trở thành các tiền đồn quân sự với đầy đủ các bến cảng và đường băng cho tàu chiến phi cơ quân sự, thì Trung Quốc có thể củng cố các tuyên bố chủ quyền của mình trong vùng biển này, và như thế, họ đặt ra một thách thức nghiêm trọng cho Hoa Kỳ, và do đó Mỹ đã cam kết sẽ bảo vệ quyền tự do hàng hải tại đây.

Ngũ Giác Đài lưu ý rằng Trung Quốc đã sử dụng lực lượng tuần duyên của họ theo từng bước tiến tuần tự để tăng quyền kiểm soát trong vùng biển tranh chấp mà không làm cho căng thẳng leo thang căng thẳng thành một cuộc xung đột quân sự.

Trong khi đó, hãng tin Reuters hôm nay tường thuật rằng giàn khoan dầu nước sâu gây nhiều tranh cãi trong cuộc đối đầu giữa Việt Nam và Trung Quốc hồi năm ngoái, sẽ tiếp tục khoan tại một địa điểm gần bờ biển Việt Nam.

Giàn khoan dầu Hải Dương 981, vốn được dời đi nơi khác hồi tháng 7 năm ngoái, lại được kéo trở lại vùng biển này hồi tháng 6 năm nay để thăm dò dầu khí.

Cục Hải sự Trung Quốc mới đây cho biết giàn khoan này sẽ tiếp tục các hoạt động hải dương cho tới ngày 20/8, tuy nhiên một thông báo mới tải lên trang mạng của Cục Hải sự Trung Quốc cho biết giàn khoan sẽ tiếp tục hoạt động ở một địa điểm chếch sang hướng Bắc cho tới ngày 20/10 năm nay.

Dựa trên những động thái đó của Trung Quốc, câu hỏi được đặt ra hiện nay, cũng được nêu lên trong kết luận của bài xã luận của tờ Washington Post, là liệu những cảnh cáo của Mỹ có đủ để thuyết phục giới lãnh đạo Trung Quốc xét lại tham vọng xây Vạn lý trường thành bằng cát trên Biển Đông hay không.

An April satellite image of part of the Spratly Islands in the South China Sea. (CSIS Asia Maritime Transparency Initiative/DigitalGlobe/Agence France-Presse via Getty Images)

THE PENTAGON has laid down a fresh marker against China’s worrisome land reclamation effort in the South China Sea. In a congressionally mandated report published last week, the Defense Department outlined a strategy for maritime security in the Asia-Pacific that attempts to counter China’s provocative behavior. The real tests will come later, but they are clearly coming.

In the spring, Adm. Harry B. Harris Jr., commander of the U.S. Pacific Fleet, expressed alarm that China was building artificial land by pumping sand onto live coral reefs and paving over it with concrete. Adm. Harris said China had created about 900 acres of artificial landmass, a “great wall of sand.”

Now the Pentagon has provided stark new details. Since land reclamation got underway in December 2013, China has expanded seven of its eight outposts in the Spratly Islands, and as of this June, had reclaimed “more than 2,900 acres of land.” Other states including Vietnam, Malaysia, the Philippines and Taiwan have done this, too, but at a fraction of the scale. “China has now reclaimed 17 times more land in 20 months than the other claimants combined over the past 40 years,” the report declared.

If these islands are subsequently turned into military outposts with port facilities and airstrips, China will have solidified its sea claims, a serious challenge to the United States, which has pledged to protect freedom of the seas. China’s historic claim to most of the South China Sea is based on a “nine-dashed line” that was drawn on a map decades ago. The island reclamation is putting muscle into that map, allowing China “to establish a more robust power projection presence into the South China Sea,” the report warned. China insists that it is building on its “own islands and reefs” and that it should not concern anyone else.

The Pentagon points out that China has been using its Coast Guard in “a steady progression of small, incremental steps to increase its effective control over disputed areas and avoid escalation to military conflict.” Meanwhile, China’s naval vessels wait over the horizon. Land reclamation cannot be concealed, however; commercial satellite images posted by the Asia Maritime Transparency Initiative at the Center for Strategic and International Studies have documented it.

The United States is prudently shifting military assets toward the Asia-Pacific. Over the next five years, a 30 percent increase is planned in ships assigned to the Pacific Fleet outside the United States, and by 2020, some 60 percent of U.S. naval and overseas air assets will be home-ported in the region.

But 30 percent of the world’s maritime trade goes through the South China Sea each year; other disputed waters in the region are rich in fisheries, oil and gas resources. A conflict could have devastating impact on global trade and commerce. China’s massive exports could suffer terribly. The Pentagon report is a warning to China to tread carefully. The big question is whether such warnings are sufficient to give China’s leaders second thoughts about the great wall of sand.

The Washington Post
Theo VOA